Thema: preventie en leefstijl

Wat kan ik zelf doen om een beroerte te voorkomen?

Leefstijl heeft invloed op het risico om een hart- of vaatziekte, zoals een beroerte, te krijgen. Met leefstijl bedoelen we uw manier van leven. Tijdens de CVA-nazorggesprekken is hier ook veel aandacht voor. Bij de hieronder genoemde onderwerpen vindt u meer informatie en wordt beschreven hoe u de kans op een (nieuwe) beroerte kunt verkleinen.

Risicofactoren
Roken
Bewegen
Lichaamsgewicht
Voeding
Alcoholgebruik
Bloeddruk
Cholesterolgehalte
Suikerziekte/diabetes
Hartslag
Medicijngebruik

 

Risicofactoren

Een verhoogde kans op hart- en vaatziekten, waaronder een beroerte, wordt veroorzaakt door verschillende factoren, meestal in combinatie met elkaar. De belangrijkste risicofactoren zijn: roken, een hoog cholesterolgehalte, hoge bloeddruk, suikerziekte, overgewicht en onvoldoende lichaamsbeweging. Om de kans op het krijgen van een (nieuwe) beroerte te verminderen kunt u zelf een aantal maatregelen treffen. In de gesprekken met de CVA-nazorgverpleegkundige komt dit uitgebreid aan de orde.

Roken verdubbelt het risico van een beroerte

Roken is niet alleen slecht voor uw longen, roken is ook een belangrijke risicofactor van hart- en vaatziekten. Dit komt doordat roken het ontstaan van aderverkalking bevordert.
Stoppen met roken is de meest effectieve maatregel om de kans op hart- en vaatziekten, waaronder een beroerte, te verlagen! Als u vandaag stopt met roken, zal het risico van een beroerte onmiddellijk beginnen te dalen.

Hoe moeilijk het ook is om te stoppen met roken, het is zeker mogelijk. En u hoeft het niet alleen te doen. Er zijn verschillende instanties die u hierbij kunnen helpen.
Op de volgende sites vindt u informatie over roken én tips om te stoppen met roken:
http://www.nustoppenmetroken.nl/
https://www.rokeninfo.nl/publiek

Ook kunt u bellen met de publiekslijn van het Nationaal Expertisecentrum Tabaksontmoediging:
Tel.nr: 0900-1995

Zorg voor voldoende beweging

Dat voldoende lichaamsbeweging gezond is weet (bijna) iedereen. Toch blijkt uit onderzoek dat een op de drie Nederlanders onvoldoende beweegt.
Voldoende lichaamsbeweging houdt uw hart en bloedvaten in conditie en heeft een bloeddrukverlagend effect. Dit verkleint de kans op hart- en vaatziekten en het risico van een (nieuwe) beroerte. Voldoende beweging is ook goed voor uw spieren en botten, voor uw spijsvertering en ook voor het voorkomen van depressie of geestelijke achteruitgang.

De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) adviseert om ten minste een half uur per dag aan lichaamsbeweging te doen met een matige tot redelijke inspanning. Dit kan een half uur achter elkaar zijn (bij voorkeur), maar ook bijvoorbeeld drie keer 10 minuten. Meer bewegen mag natuurlijk altijd. Hoe meer u beweegt, hoe beter het is. Elke dag lichamelijk actief zijn, is beter dan een paar keer per week intensief sporten.
Om meer te bewegen hoeft u uw leven niet drastisch te veranderen. U kunt bijvoorbeeld (extra) activiteiten inbouwen in uw dagelijks leven; denk aan: de fiets pakken voor een boodschap, te tuinieren of stevig te wandelen. U kunt ook kiezen voor sporten of bewegen in groepsverband of individueel, met of zonder begeleiding.

Voeding

Gezond eten heeft een goede invloed op verschillende risicofactoren van een beroerte. Hoeveel u eet en wat u eet, heeft invloed op uw gewicht. Maar ook op uw bloeddruk, het cholesterolgehalte en het glucosegehalte (suikergehalte) in uw bloed.  Het is het belangrijk om gevarieerd te eten.

Het Voedingscentrum (www.voedingscentrum.nl) geeft over dit onderwerp verschillende folders uit. Hierin zijn veel goede tips te vinden om gezond en lekker te eten.
Mocht u hierbij hulp nodig hebben dan kunt u ook contact opnemen met een diëtist.

Algemene adviezen voor een goede voeding zijn

• Eet volgens een meer plantaardig en minder dierlijk voedingspatroon.
• Eet dagelijks ten minste 200 gram groente en ten minste 200 gram fruit.
• Eet dagelijks ten minste 90 gram bruin brood, volkorenbrood of andere volkorenproducten.
• Eet wekelijks peulvruchten.

• Eet ten minste 15 gram ongezouten noten per dag.

• Eet een keer per week vis, bij voorkeur vette vis.

• Drink dagelijks drie koppen thee.

Vervanging aanbevolen

• Vervang geraffineerde graanproducten door volkorenproducten.

• Vervang boter, harde margarine en bak- en braadvetten door zachte margarine, vloeibaar bak- en braadvet en plantaardige oliën.

• Vervang ongefilterde door gefilterde koffie.

Beperking van de consumptie aanbevolen

• Beperk de consumptie van rood vlees en met name bewerkt vlees.

• Drink zo min mogelijk suikerhoudende dranken.

• Drink geen alcohol of in ieder geval niet meer dan één glas per dag.

• Beperk de inname van keukenzout tot maximaal 6 gram per dag.

• Het gebruik van voedingsstofsupplementen is niet nodig, behalve voor mensen die tot een specifieke groep behoren waarvoor een suppletieadvies geldt.

Handhaving van de consumptie aanbevolen

• Neem enkele porties zuivel per dag, waaronder melk of yoghurt.

Extra informatie
Vetten
Er zijn verschillende soorten vetten:

·       verzadigde vetten (verkeerd: harde, dierlijke vetten)

·       onverzadigde vetten (goed: vloeibare, plantaardige vetten)

·       transvetten (zeer slecht)

Verzadigd vet verhoogt het slechte LDL-cholesterolgehalte. Voedingsmiddelen met veel verzadigd vet zijn: roomboter, harde margarines, vet vlees en vette vleeswaren, volvette kaas en volle melkproducten, koffiecreamer, snacks, gebak, chocolade en koekjes.

Wanneer u vet eet, kies dan voor onverzadigde vetten. Onverzadigde vetten (goede vetten) komen voor in dieetmargarine, vloeibare bak- en braadproducten, olie, noten en vis.

Transvetten ontstaan onder andere bij het omzetten van vloeibare vetten in harde vetten in een fabriek. Transvetten verhogen het slechte LDL- cholesterolgehalte én verlagen het goede HDL-cholesterolgehalte. Ze zitten vooral in zoutjes, koek en gebak, en snacks. Op de verpakking kunt u dit herkennen als ‘gehard plantaardig vet’.

Vis
Eet een keer per week een portie vis, bij voorkeur vette vis. Vette vis is bijvoorbeeld zalm, heilbot, sprot, haring of makreel. Of visolie capsules een goede vervanging zijn voor vis, is nog niet duidelijk.

Zout
Zout verhoogt de bloeddruk. Het is verstandig om maximaal 6 gram zout per dag te eten. Gemiddeld gebruikt een Nederlander ongeveer 9 gram zout per dag. U kunt het gebruik van zout verminderen door geen zout (uit de zoutpot) toe te voegen als u eten klaarmaakt. En door zo weinig mogelijk producten met veel zout te eten die in een fabriek gemaakt worden. Denk hierbij aan soepen, sauzen, smaakmakers (bijvoorbeeld bouillonblokjes, ketjap), hartige snacks, kaas, vleeswaren en kant-en-klaarmaaltijden.

Mocht u vragen hebben over voeding na een beroerte dan kunt u deze vragen stellen aan de CVA- nazorgverpleegkundige of aan een diëtist. Dieetadvies door een diëtist wordt gedeeltelijk gedekt door de basisverzekering van alle zorgverzekeraars. Om precies te zijn krijg je een vergoeding voor de eerste drie behandeluren per kalenderjaar.

Alcohol gebruik
Te veel alcohol drinken is niet gezond. Als u lange tijd meerdere glazen alcohol per dag drinkt, is het slecht voor uw gezondheid. Drinkt u meer alcohol dan zorgt dat voor een hoge bloeddruk. Ook hebt u meer kans op hart- en vaatziekten, zoals een beroerte.

Het advies voor mannen is om niet meer dan 2 glazen alcohol per dag te drinken en voor vrouwen is dat 1 glas alcohol per dag. Het is ongezond om veel alcohol op één dag te drinken.

Drinkt u nooit alcohol, dan is het niet nodig om alcohol te gaan drinken om het risico van hart- en vaatziekten te verminderen.

Lichaamsgewicht

Mensen met overgewicht, vooral mensen met ernstig overgewicht, hebben een hoger risico om hart- en vaatziekten te krijgen, zoals een beroerte, dan mensen met een normaal gewicht. Niet alleen dikker zijn, maar ook dikker worden, zorgt voor een grotere kans op hart- en vaatziekten. Door overgewicht ontstaan vaak een hogere bloeddruk, een hoger cholesterolgehalte en een slechtere bloedsuikerregulatie.

Om te weten of iemand een goed gewicht heeft, gebruikt men de Body Mass Index.Een andere belangrijke maat is de middelomtrek. Hoe dikker iemands buik, hoe groter zijn of haar middelomtrek. Hoe groter de middelomtrek, hoe groter de kans op hart- en vaatziekten en op suikerziekte (diabetes).

Als u te veel weegt of als u middelomtrek te groot is, is het belangrijk om af te vallen. Dit kunt u doen door uw leefstijl te veranderen. Bijvoorbeeld door minder te eten en meer te bewegen. Het helpt al als u vijf tot vijftien procent minder gaat wegen. De risico’s voor uw gezondheid worden dan al kleiner.
Mocht u hierbij hulp nodig hebben dan kunt u ook contact opnemen met een diëtist.

Tips om geleidelijk aan af te vallen:

  • Minder vet eten
  • Weinig voedingsmiddelen eten waaraan suiker is toegevoegd
  • Het drinken van alcohol beperken
  • Rustig eten en regelmaat aanbrengen in uw eetgewoonten
  • Meer bewegen

Gratis app over voeding en gezond eten: Mijn Eetmeter app

De Mijn Eetmeter app geeft persoonlijke voedingsadviezen, gebaseerd op leeftijd, gewicht, geslacht en bewegingsniveau. Zet alles wat u eet in de app en u ziet meteen of u niet te veel calorieën eet, en of u wel alle voedingsstoffen binnenkrijgt volgens de Schijf van Vijf. U krijgt grip op uw gewicht met de ingebouwde BMI-meter.

De app kunt u downloaden in de Apple iTunes store of Google Play (voor Android telefoon).

Hoe moeilijk het ook is om te stoppen met roken, het is zeker mogelijk. En u hoeft het niet alleen te doen. Er zijn verschillende instanties die u hierbij kunnen helpen.
Op de volgende sites vindt u informatie over roken én tips om te stoppen met roken:
www.nustoppenmetroken.nl/
www.rokeninfo.nl/publiek